حال که می‌دانید گیربکس چیست؛ اکنون به این سوال می‌رسیم که اجزا گیربکس چیست؟ جعبه دنده از اجزا مختلفی تشکیل شده است که برخی از آن مانند دسته دنده، از جمله اجزای اصلی هستند و برخی دیگر مانند مجموعه شیربرقی گیربکس NEW MVM X33 CVT را می‌توان اجزا فرعی جعبه دنده نامید. در ادامه صنایع گیربکس پولادین پارت نیز به معرفی اجزای اصلی جعبه دنده می‌پردازیم.
1. پوسته گیربکس صنعتی
این بخش، خارجی‌ترین قسمت جعبه دنده است که مابقی اجزای گیربکس را در خود جای می‌دهد. جنس پوسته از فلزهای مقاوم مانند چدن و آلومینیوم است که در برابر ضربه‌های وارده از موتور، مقاومت کند. پوسته به طور دقیق ماشین‌کاری می‌شود تا محل قرارگیری سایر قطعات گیربکس مقاوم باشد.
2. شافت ورودی یا محور کلاچ
این بخش، محور محرک گیربکس است و با نام شافت کلاچ نیز شناخته می‌شود. شافت ورودی از طریق کلاچ با موتور در ارتباط است و در بخش ورودی پوسته گیربکس، به یک چرخ دنده اتصال دارد.
3. شافت واسط یا محور زیر
روی شافت واسط، تعدادی چرخ دنده با اندازه‌های متفاوت و به صورت یکپارچه قرار گرفته‌اند که وظیفه آن‌ها انتقال نیروی گشتاور است. در سیستم این بخش، چرخ دنده ابتدایی با چرخ دنده محور محرک ارتباط دارد و نیروی تولید شده در موتور را بدون تغییر انتقال می‌دهد.
4. شافت خروجی یا محور اصلی
وظیفه این بخش، انتقال نیرو از گیربکس به سمت میل گاردان و دیفرانسیل است. شافت خروجی نیز از تعدادی چرخ دنده تشکیل می‌شود که البته یکپارچه نیستند و قطرهای متفاوتی دارند. چرخ دنده‌های این بخش از گیربکس، از طریق درگیر شدن با چرخ دنده‌های شافت واسط و با کمک یاتاقان‌های روی چرخ دنده‌ها حرکت می‌کنند.
5. یاتاقان یا بیرینگ گیربکس
این قطعه به حرکت چرخ دنده‌ها در محورهای گیربکس کمک می‌کند و آن را با نام چرخ دنده هماهنگ‌کننده نیز می‌شناسند. یاتاقان در بخش داخلی خود، به صورت دندانه‌دار ساخته شده و با حرکت کشویی به سمت چرخ دنده می‌رود.
6. دسته دنده
دسته دنده در برخی از انواع گیربکس یعنی گیربکس اتوماتیک وجود ندارد. این بخش از جعبه دنده، همان چیزی است که شما از طریق آن، سرعت و قدرت اتومبیل خود را تغییر می‌دهید. دسته دنده، اهرمی است که در مسیری H شکل حرکت می‌کند و فرمان تغییر دنده‌ها را به جعبه دنده می‌رساند.
7. میل ماهک
میل ماهک ارتباط بین دسته دنده و ماهک را فراهم می‌کند و نحوه عملکرد آن بر اساس نوع گیربکس متفاوت خواهد بود. عملکرد این قطعه اغلب به صورت دستی و الکترونیکی است. در حالت دستی، حرکت دست راننده، میل ماهک را حرکت می‌دهد که نتیجه آن تغییر دنده است. در نوع الکترونیکی، حرکت میل ماهک بر اساس روابط الکترومغناطیسی و ارتباط مگنت‌های متصل به آن با هسته‌های آهنی و سیم‌پیچ‌های جعبه دنده انجام می‌شود. در ضمن، سطح میل ماهک کاملا صاف و صیقلی است تا بدون سایش و به راحتی داخل گیربکس حرکت کند.
8. ماهک
در انتهای میل ماهک، به قطعه‌ای فلزی و خمیده به نام ماهک می‌رسیم که نیرو منتقل شده از میل ماهک و دسته دنده را دریافت می‌کند. با حرکت ماهک، یکی از چرخ دنده‌ها فعال شده و سرعت و قدرت خودرو تغییر خواهد کرد.
9. کشویی دنده
یکی از دیگر اجزا گیربکس، کشویی دنده نامیده می‌شود که این قطعه از دو سمت، شیار دارد. در یک سمت، ماهک در شیارها قرار می‌گیرد و در سمت دیگر شیارها، جعبه دنده برنجی و یاتاقان جای‌گذاری شده‌اند. با حرکت این قطعه، در نهایت دنده انتخاب شده توسط راننده، وارد مدار می‌شود.
10. دنده برنجی
دنده برنجی، بین دنده‌های کشویی و یاتاقان‌ها قرار می‌گیرد و موجب می‌شود تا این دو قطعه، بهتر درگیر شوند. دنده برنجی، قطعه‌ای فلزی و حلقوی شکل است که اطراف آن، فرم دندانه‌ای وجود دارد. این قطعه به خوبی یا یاتاقان چفت شده و نیروی وارد شده به یاتاقان را کمتر می‌کند.
11. کاسه نمد
کاسه نمد را با نام عایق نشت نیز می‌شناسند و جنس آن از نوعی پلیمر یا بوتادین است. کاسه نمد از یاتاقان‌های gearbox و روغن داخل آن‌ها محافظت می‌کند تا آلودگی‌ها و ذرات گردوغبار وارد این بخش نشوند.
نکته: علاوه بر اجزا جعبه دنده که در این بخش معرفی کردیم، قطعات دیگری مانند فیلتر روغن گیربکس CVTMVM TIGGO5-CVT Luxury و… نیز در سیستم جعبه دنده وجود دارند که هر یک از آن‌ها بخشی از مسئولیت سیستم را بر عهده می‌گیرند.
